Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) Ağustos 2022 İşsizlik Sigortası Fonu (İSF) Bülteni’ne nazaran 2022 yılının ocak-ağustos periyodunda patronlara yapılan teşvik ve dayanak ödemeleri 15 milyar 813 milyon lira oldu. Patronlar yalnızca ağustos ayında 2 milyar 215 milyon lira teşvik ve dayanak ödemesi aldı. Ocak-ağustos devrinde emekçilere verilen kısa çalışma ödeneği (KÇÖ) ve nakdi dayanak ödemeleri toplamı ise yalnızca 15.5 milyon lira. Minimum fiyatlı bir çalışan, maaşının 750 lirasını fona aktarmak zorunda. Bunun 700 lirası toplumsal güvenlik primi, 50 lirası ise işsizlik sigorta primi olarak yatırılıyor.
Türkiye Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu’na (DİSK) bağlı Birleşik Tarım ve Orman Emekçileri Sendikası (BTO-Sen) ve Devrimci Yapı, İnşaat ve Yol Çalışanları Sendikası (Dev Yapı-İş) Kayseri Bölge Temsilcisi Haydar Baran, sanayi bölgelerindeki patron usulsüzlüklerinin arttığını ve çalışma şartlarının zorlaştırıldığını açıkladı.
Özellikle dokumacılık ve mobilya dalında işten çıkarmaların arttığını lisana getiren Baran patronların kârlılık oranları düştükçe istihdam teşviklerine başvurduğunu belirtti. Buna nazaran patronlar çalışmakta olan emekçiyi istifaya zorlayarak ya da bir yılını doldurmamış çalışanları işten çıkartarak Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) üzerinden işe alım yaptığını anlatan Baran şu değerlendirmede bulundu:
“Yeni işe alımlarda fiyatlar de düşüyor. Ayrıyeten toplumsal güvenlik prim ödemeleri İŞKUR tarafından yapıldığı için patronun işgücü maliyeti düşüyor. Sanayi bölgesinin en büyük firmaları dahi bu metoda başvuruyor. Bu firmalarda personel sirkülasyonu daima vardı ancak hızlandı. İnsanların kıdem hakları dolmadan işten çıkarmalar yapılıyor. Güvencesizleşme aslında doruktaydı, artık iş garantisi diye bir şey kalmadı.”
GÖÇMEN PERSONELLER UCUZ İŞ GÜCÜ
Baran, sigorta ödemelerinden kaçmak ve düşük fiyatla emekçi çalıştırmak isteyen patronların ise kayıt dışına yöneliminin arttığını söyledi. Bilhassa küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde (KOBİ) kayıt dışı istihdamın giderek yaygınlaştığını vurgulayan Baran, patronların denetimsizlik nedeniyle düzgünce pervasızlaştığını belirtti.